Verjaring, schorsing en stuiting, wat betekenen ze?

Wat betekent verjaring in de praktijk?  

In het algemeen is het een periode waarna geen vorderingen meer mogelijk zijn.  

In de eerste plaats moet een onderscheid worden gemaakt tussen verkrijgende verjaring en bevrijdende verjaring.  

Verkrijgende verjaring maakt het mogelijk eigendom te verwerven.  

Bevrijdende verjaring heeft tot gevolg dat een eigendomsrecht verdwijnt, dat een vordering wordt vrijgegeven of dat men zich bevrijdt van de mogelijkheid van strafvervolging.  

Het gevolg van deze termijnen is dat na het verstrijken ervan geen rechtsvordering meer mogelijk is. 

Er zijn verschillende redenen voor deze maatregel:  

• handhaving van de openbare orde: voorkomen dat oude geschillen blijven aanslepen;  

• bewijs: hoe meer tijd er verstrijkt, hoe meer bewijzen er verdwijnen en hoe ingewikkelder het is om een juridische beslissing te nemen die strookt met de realiteit van de feiten.  

Let op: in het strafrecht kunnen bepaalde delicten niet verjaren!  

De oorspronkelijke tijdslimiet verlengen? Het belang van stuiting en schorsing 

Een zaak kan toch nog aanhangig worden gemaakt na het verstrijken van de oorspronkelijke verjaringstermijn, als er sprake is van stuiting en/of schorsing.  

Een tweede onderscheid moet hier worden gemaakt: is dit een burgerlijke of een strafrechtelijke zaak?   

Dit onderscheid is belangrijk voor de vraag wie er aanklaagt. In het burgerlijke recht kan dat iedere rechtspersoon zijn, maar in het strafrecht is het openbaar ministerie daartoe bevoegd.  

De stuiting heeft tot gevolg dat een nieuwe verjaringstermijn voor dezelfde duur begint te lopen.   

In burgerlijke zaken gebeurt dat   

• ofwel door de persoon die zich op een recht beroept door een dagvaarding, een bevel (een ingebrekestelling bijvoorbeeld) of een beslaglegging die wordt betekend;  

• of door degene die door een daad van erkenning (een schuldbekentenis bijvoorbeeld) iets aan een ander moet geven.  

In strafzaken wordt rekening gehouden met de laatste onderzoeks- of vervolgingshandeling die binnen de oorspronkelijke verjaringstermijn is verricht.  

De schorsing werkt als een pauze in de "timer" van de verjaringstermijn. Het aftellen wordt onmiddellijk hervat na afloop van de schorsing. Ook hier zijn er verschillen tussen burgerlijk recht en strafrecht.  

In de praktijk kan de toepassing van de verjaring tot veel verwarring en conflict leiden. 

Ten slotte zijn er omstandigheden waarin de staat kan besluiten de verjaring op bijzondere wijze op te schorten. De Covid-crisis was hiervan een voorbeeld, waarbij de verjaringstermijn tussen 18 maart 2020 en 3 mei 2020 werd opgeschort omdat geen recht kon worden gesproken wegens gezondheidsmaatregelen ter bestrijding van de pandemie.